TRADITIE           

CITATEN 

BOEDDHA: Aanvaard niet wat ge uit de tweede hand hoort, aanvaard niet de traditie, aanvaard niet een uitspraak alleen omdat die te lezen is in een boek, noch omdat die overeenstemt met uw overtuiging, noch omdat uw leraar het zegt. Wees uw eigen lamp.

G.VAN DER LEEUW: De traditie, dat is de gestolde ervaring der geslachten.

J.EIJKELBOOM: De meest conservatieve mensen hebben totaal geen gevoel voor traditie.

NIETZSCHE: Zedelijkheid is niets anders (dus met name: niet meer!) dan gehoorzaamheid jegens zeden, van welke aard deze ook mogen zijn;  zeden echter zijn de traditionele wijze van handelen en waarderen. In zaken, waarin geen traditie de scepter zwaait, bestaat geen zedelijkheid; en hoe minder het leven door traditie bepaald wordt, des te kleiner wordt de kring der zedelijkheid.

ANONIEM: Een traditie is slechts een vooruitgang die geslaagd is.

HANS DENK: Ceremoniën zijn op zichzelf geen zonde, maar wie mocht menen tot werkelijk leven te kunnen komen door de doop, of door het tot zich nemen van brood, leeft nog steeds in het bijgeloof.

MARCEL MESSING:
Als alle schuilhoeken
van het bewustzijn zijn verkend
alle vluchtwegen zijn doorlopen
alle wijsheidsboeken zijn gelezen
geen enkel boek meer bevredigen kan
als alle tempels zijn bezocht
alle riten en ceremonies zijn beleefd,
kan de laatste projectie
- God -
worden ingetrokken
en het bestaan
in alle naaktheid worden geschouwd
zoals het altijd is geweest.
De doden zullen opstaan in jezelf.
In jezelf zullen alle heilanden vervluchtigen
wordt het einde der tijden voltooid
alle begin weggevaagd
stervend in het eigen einde
en de lange verhalen tussen begin en einde
door traditie en geloof in stand gehouden
zullen verpulveren tot stof.

🌿 Centrale Gedachten over Traditie

• Kritisch denken boven blind volgen

  • Boeddha benadrukt dat men traditie niet klakkeloos moet aanvaarden, zelfs niet als ze overeenkomt met je overtuiging. “Wees je eigen lamp.”

• Traditie als hulpmiddel, niet als beperking

  • W. Maugham noemt traditie een gids, geen cipier.

  • G. van der Leeuw ziet het als gestolde ervaring van generaties.

• Traditie kan ook beperkend zijn

  • Ephraim Kishon stelt dat traditie kinderen belemmert hun ouders te overtreffen.

  • Anoniem noemt traditie een geslaagde vooruitgang, maar ook een poging om het onverwachte te vermijden.

• Zedelijkheid en traditie

  • Nietzsche verbindt zedelijkheid aan gehoorzaamheid aan tradities. Hoe minder traditie, hoe minder zedelijkheid.

• Traditie als opdracht, niet als dogma

  • Moolenaar pleit voor een actieve omgang met traditie: niet kritiekloos volgen, maar zelf vormgeven.

• Ceremonieën en rituelen zijn niet zaligmakend

  • Hans Denk waarschuwt tegen het idee dat rituelen zoals doop of communie automatisch tot “werkelijk leven” leiden.

• Spirituele bevrijding voorbij traditie

  • Marcel Messing beschrijft een proces van innerlijke bevrijding waarin traditie, geloof en rituelen uiteindelijk vervluchtigen tot stof.

Deze citaten bieden een breed spectrum aan visies: van eerbied voor traditie als cultureel erfgoed tot scherpe kritiek op het dogmatisch vasthouden eraan.