|
I TJING
DE GROND Het verhaal waarin ik u zal meevoeren heeft dus
alles te maken met een mysterieus boek dat de respectabele leeftijd van enkele duizenden
jaren heeft. Misschien zal u hoofdschuddend nu al deze tekst
dichtslaan, niet begrijpend dat er lieden zijn die zich verdiepen in oud geouwehoer. Toch is het bizarre geschrift waar ik naar
verwijs de bron geweest voor het leven, het werk en het handelen van duizenden mensen;
geleerden, militairen, mystici, zwervers, eenlingen, kunstenaars, leraren, kortom: wijze
en minder wijze mannen en vrouwen doorheen de menselijke geschiedenis. Het boek was de grond waarop leerstellingen als
het taoïsme en het confucianisme welig tierden. Carl Gustav Jung vond er de mosterd in die de
smaak aan zijn ideeën gaf. Maar vooral zijn het de miljoenen anonieme zoekenden die
wijsheid voor hun handelen en kennis van zichzelf mogelijk maakten door dit vreemde
document. In het westen zijn het de vertalingen van James
Legge en Richard Wilhelm geweest die ons een beter inzicht hebben gegeven in de YI.
Zoals je al weet, een Chinees boek dus! Als je de Nederlandse vertaling leest, heeft de
tekst nog altijd de ondoorgrondelijkheid die ofwel nieuwsgierigheid of afkeer opwekt. Voor mij betekende het boek de start van een
levensweg die ik nooit zou bewandelen indien ik niet met de YI kennis had gemaakt. Mijn verhaal is het verhaal van velen. Het boek is nooit tot een eigen leer
uitgegroeid, iets wat er precies de oorzaak van is dat het nog steeds zijn actuele kracht
behoudt. Het boek is dus geen leer! Het boek bestaat uit 4900 Chinese
schrifttekens, hiërogliefen. Ze zijn oud, en dus archaïsch. Stel je eens voor dat wij een boek hadden
gevonden, uit het oude Griekenland, met een gesloten filosofie en bestaande uit
orakelteksten van de Pythia, van het orakel van Delphi. De rijkdom van een orakel is de symbolische
kracht! Het narratieve en het symbolische krijgen
betekenis binnen een specifieke situatie, binnen een context waarzonder geen betekenis te
vinden is.
Wat hierna volgt is niet een zoveelste
interpretatie van de 64 oer-tekenen (hexagrammen zoals ze in de YI heten), maar een
verdieping in één aspect van die oude oorkonde; nl; een aspect dat de subjectieve
verhouding weergeeft tussen een individu en een boek, tussen een subject en een object.
Aanvankelijk was ik
van plan een verhelderend boek te schrijven over de I Tjing. Een zoveelste boek
over een boek. Gelukkig liet ik vooraf een vriend enkele hoofdstukken lezen. Hij heeft mij op
een vriendelijke, maar niet minder duidelijke wijze, laten weten hoe absurd en overmoedig
zo’n project wel was. In die periode kwam
het boek “De I Tjing voor de 21ste eeuw” van Han Boering op de
markt. Meer moet dat niet
zijn, dacht ik. Leve de Han. En voor de rest…
wat is mijn ervaring met de YI? Misschien is dat
wel een boeiend verhaal? Alhoewel, er is
geen verhaal. Er valt niets te
vertellen. Dat is het
bijzondere. Ik ben gewoon wie
ik ben. Dat is mijn naam.
|