ALLES IN TWIJFEL TREKKEN  

Is het vrijheid als je vrij bent van iets - vrij van pijn, vrij van een of andere vorm van bezorgdheid?

Of is vrijheid zelf iets volkomen anders?

Je kunt vrij zijn van jaloezie, laten we zeggen, maar is die vrijheid dan niet een reactie en daarom in het geheel geen vrijheid?

Je kunt makkelijk loskomen van een dogma door het te analyseren, door het 'weg te schoppen', maar het motief om vrij te zijn van dogma heeft zijn eigen reactie, omdat het verlangen vrij te zijn van een dogma kan betekenen dat het niet langer in de mode is of niet langer past.

Of je kunt vrij zijn van nationalisme, omdat je in internationalisme gelooft, of omdat je voelt dat het niet langer economisch noodzakelijk is om je vast te klampen aan dat onnozele nationalistisch dogma met zijn vlag en al dergelijke rommel.

Dat kun je gemakkelijk genoeg wegdoen.

Of je gaat misschien in tegen een of ander geestelijk leider, die je vrijheid beloofd heeft als resultaat van discipline of opstand.

Maar heeft dit rationalisme, zo'n logische conclusie, iets van doen met vrijheid?

Als je zegt dat je vrij bent van iets, is dat een reactie, die dan weer op haar beurt reactie wordt, die weer een onderwerping, een andere vorm van overheersing, in het leven roept.

Zo kun je een kettingreactie ontkenen en elke reactie als vrijheid accepteren.

Maar het is geen vrijheid; het is enkel een voortzetting van een enigszins aangepast verleden, waar de geest zich aan vastklampt.

Vrijheid ontstaat alleen als je ziet en handelt, nooit door opstand.

Het zien is het handelen en dit handelen is even ogenblikkelijk als wanneer je gevaar ziet.

Dan is er geen hersenwerking, geen discussie, geen aarzeling; het gevaar-zelf dwingt tot handelen en daarom is zien handelen en vrij zijn.

Vrij zijn is een geestestoestand - niet vrij zijn van iets, maar het gevoel van vrij zijn, de vrijheid om alles in twijfel te trekken en daarom zo intens, actief en krachtig, dat het elke vorm van afhankelijkheid, slavernij, navolging en aanvaarding overboord gooit.

Zo'n vrijheid gaat gepaard met volkomen alleen-zijn.

Kan echter de geest die opgegroeid is in een beschaving die zo afhankelijk is van de omgeving en eigen neigingen, ooit die vrijheid vinden, die volledige eenzaamheid is en waarin geen leiderschap, geen traditie en geen gezag optreedt?

Deze eenzaamheid is een innerlijke geestestoestand, die niet afhankelijk is van enige stimulans of kennis en niet het resultaat van een ervaring of conclusie.

De meesten van ons zijn innerlijk nooit alleen.

Er is verschil tussen afzondering, het zichzelf afsnijden, en alleen-zijn, eenzaamheid.

Alleen-zijn is iets heel anders.

Je bent nooit alleen, omdat je vervuld bent van al de herinneringen, al de bepaaldheid, al het gemompel van gisteren.

Je geest is nooit vrij van rommel, die hij verzameld heeft.

Om alleen te zijn moet je dood zijn voor het verleden.

Als je alleen bent, volkomen alleen, niet behoort tot een familie, een natie, een beschaving, een speciaal werelddeel, dan is er dat gevoel van buitenstaander te zijn.

De mens die volkomen alleen is op deze manier, is schuldeloos en het is deze schuldeloosheid die de geest bevrijdt van smart.

We dragen de last met ons mee van wat duizenden mensen herinneringen van al onze fortuinlijkheden.

Dit alles volledig los laten, is alleen zijn en de geest die alleen is, is niet alleen schuldeloos maar jong, schuldeloos, levendig op welke leeftijd dan ook - en alleen zo'n geest kan zien, wat waarheid is, wat niet in woorden valt uit te drukken.

In deze eenzaamheid zul je de noodzaak gaan begrijpen met jezelf te leven zoals je bent, niet zoals je vindt dat je zou moeten zijn of zoals je bent geweest.

Probeer nu eens of je naar jezelf kunt kijken zonder huivering, zonder valse bescheidenheid, zonder vrees, of zonder rechtvaardiging of veroordeling - gewoon maar leven met jezelf zoals je werkelijk bent.

Laten we nu onszelf nog een vraag stellen.

Deze vrijheid, deze eenzaamheid, dit in contact komen met de gehele structuur van wat we zijn in onszelf - komen we daartoe door de tijd?

Ik bedoel, verkrijgen wij deze vrijheid door een geleidelijk proces? Klaarblijkelijk niet, want zodra je de tijd erin betrekt, geraakt je steeds meer in slavernij.

Je kunt niet geleidelijk vrij worden.

Het is geen kwestie van tijd.

De volgende vraag is: kunt u zich bewust worden van die vrijheid?

Als u zegt: 'ik ben vrij', dan is u het niet.

Het is hetzelfde als iemand zegt: 'ik ben gelukkig'.

Op het ogenblik dat hij zegt: 'ik ben gelukkig', leeft hij in een herinnering aan iets, dat verdwenen is.

Vrijheid kan slechts natuurlijkerwijze tot stand komen, niet door wensen, willen, verlangen, evenmin zult u haar vinden door een beeld te vormen van wat u denkt dat ze is.

Om haar te ontdekken moet de geest leren het leven, dat een onmetelijke beweging is, te bekijken zonder gebondenheid aan de tijd, want de vrijheid ligt aan gene zijde van het veld van bewustzijn.