|
KRISHNAMURTI: DE WERELD - DAT BEN JIJ HET HANDELEN IS ALTIJD OUD Wat bedoelen we met leren? Wanneer men naar school gaat of naar
de universiteit, leert men een heleboel informatie, misschien niet altijd van groot
belang, maar men leert het in ieder geval. Dat wordt tot kennis en vanuit die
kennis handelen we, hetzij op technisch gebied, hetzij op het hele gebied van het
bewustzijn. Men moet wel door en door begrijpen wat dat woord 'leren' betekent. Het woord 'leren' betekent een
duidelijk handeling in het heden. Het leren gaat steeds door. Maar zodra dat leren een middel wordt
om kennis te verzamelen, wordt het heel iets anders.
Bijvoorbeeld, ik heb uit ervaring
geleerd dat vuur brandt. Dat is kennis. Ik heb dat geleerd en daarom kom ik
niet dicht bij vuur. Ik ga niet steeds door met dat te
leren. Zodra ze iets geleerd hebben, handelen de meesten van ons van daaruit. Als omtrent onszelf - of omtrent
anderen - informatie hebben verzameld, wordt dat tot kennis. Die kennis wordt dan vrijwel statisch
en van daaruit handelen anders. Als je vanavond aandachtig hebt
geluisterd, heb je de aard van angst en genot leren kennen. Dat heb je geleerd en van daaruit
handel je. Ik hoop dat je het verschil ziet. Leren behelst een voortdurend
doorgaande handeling. Het leren houdt nooit op. En juist de daad van het leren is het
doen.
Het doen is niet gescheiden van het
leren. Voor de meesten van ons is echter het doen gescheiden van de kennis. Dat wil zeggen: er is een ideologie
of een ideaal en volgens dat ideaal handelen we, waarmee we dan de daad min of meer aan
het ideaal aanpassen. Op die wijze is het handelen altijd
oud. Leren is evenals zien een grote
kunst. Als je een bloem ziet, wat gebeurt
dan? Zie je werkelijk die bloem of zie je
hem via het beeld, dat je van die bloem hebt, want dat zijn twee heel verschillende zaken. Wanneer je naar een bloem kijkt, naar
de kleur, zonder er een naam aan te geven, zonder voorkeur of afkeur, zonder op wat voor
manier ook een scherm tussen jezelf en dat ding dat je als bloem ziet, te schuiven, zonder
het woord, zonder gedachte, dan heeft de bloem een uitzonderlijke kleur en schoonheid. Maar als je de bloem bekijkt via
botanische kennis, als je zegt: 'dit is een roos', dan heb je je kijken al
geconditioneerd.
Zien en leren zijn werkelijk een
kunst, maar je behoeft geen college te lopen om dat te leren. Je kunt dat thuis doen. Je kunt een bloem bekijken en
ontdekken hoe je daar eigenlijk naar kijkt. Als je gevoelig, levendig en
oplettend bent, zul je zien, dat de ruimte tussen jezelf en de bloem verdwijnt en als dat
gebeurt, is je zien levend en krachtig. Datzelfde gebeurt, wanneer je jezelf zonder die tussenruimte observeert - niet als de 'waarnemer' en 'dat wat waargenomen wordt'. Dan zul je zien dat er geen
tegenstrijdigheid is en dus ook geen conflict. Wanneer we de structuur van de angst
doorzien, zien we ook de structuur en de aard van dat wat prettig is. Het zien daarvan is tevens het leren
en daarmee is de geest niet langer gevangen in het najagen van genot. Dan heeft het leven een volkomen
andere betekenis. We leven - maar zijn niet voortdurend op zoek naar wat aangenaam is.
|