MAHARISHI: DE WEG TOT HET ZELF 

  BEEINDIGING VAN DE IK-OPWELLING  

'Inzicht' (jnana) is de volledige vernietiging van manas: door het onophoudelijk uitoefenen van meditatie of het doorzoeken van het Zelf (atma vichara) wordt het ertoe gebracht zijn volkomen eenheid met het Zelf (atman) als de ware werkelijkheid te beleven.

De volledige vernietiging van manas staat gelijk met de toestand van louter Zijn, waarin alle pogingen om manas te overheersen of te leiden, eindelijk tot een eind zijn gekomen; zij waren slechts noodzakelijk, zolang als manas onvast zwierf of anders aan de inwerkingen der omringende wereld bezweek.

Wie deze toestand heeft bereikt, blijft voorgoed wankeloos daarin.

Wat men 'zwijgen' of 'stilte' (mauna) of de staat van de wijze (muni) genoemd,) dat is deze toestand.

De vele oefeningen dienen slechts om manas bestendig te maken en door de concentratie op een voorwerp van innerlijke aanschouwing het uit zijn dagelijks, over vele aantrekkings-punten verstrooid-zijn op te voeden om te zetten tot de 'concentratie in een punt'.

Voorstellingen, en het verdwijnen ervan, aantrekken en afstoten, het reiken naar voorwerpen en het weer laten varen: deze alle zijn slechts wijzigings-vormen, die manas aanneemt in onophoudelijke gedaantewisseling.

Zij horen niet tot ons ware wezen, want dat is onveranderlijk en altijd blijvend, het enig-werkelijke.

Dit rechtstreeks en onmiddellijk ervaren als ons eigen ware wezen, en in het Zelf verwikkeld blijven, is bevrijding, 'eindigen van gebondenheid' of het doorsnijden van de 'knoop'.

Zolang als ge geen stevig houvast in deze toestand van louter-Zijn hebt verworven, die stilte is en volkomen vrede, zijn er twee oefeningen, die noodzakelijk blijven: het houvast aan het Zelf niet te laten varen en manas te beletten om zich door voostellingen van buiten te laten vertroebelen.

Alle wegen en oefeningen om manas vast en sterk te maken, hebben hetzelfde resultaat ten doel: om de eenheid met het Zelf, het hoogste wezen, als werkelijkheid te ervaren.

Ieder mag zich het voorwerp kiezen, waarop hij zijn manas concentreert en gericht houdt; de keuze verandert niets aan het resultaat, - want aan het einde der oefeningen komt, als resultaat, dat alleen manas overblijft als het eigenlijke voorwerp, want de voorstellingen, die van buiten komen en naar buiten afleiden, zijn volledig vernietigd.

Dat is wat men verstaat onder 'volmaking in geconcentreerde visie' of volmaking in meditatie.

Wie het pad van het 'navorsen van het Zelf' langs gaat, ervaart dat, wat hij uiteindelijk, vragende, doorgrondt, het waarachtig volstrekte (brahman) is.

Ook hij, die het pad van 'gelovige overgave' gaat, ondervindt, dat wat op het eind van zijn oefeningen over blijft, het eigenlijke voorwerp is van zijn gelovige overgave.

Het eind-resultaat van beide wegen is hetzelfde.

Noodzakelijk voor een ieder, die bevrijding zoekt, is het in gelovige overgave of in zelf-onderzoek ernstig en onophoudelijk oefenen, totdat hij het doel heeft bereikt.