MAHARISHI: DE WEG TOT HET ZELF 

Het oog neemt het lichaam waar en andere uiterlijke dingen; het gezichtscentrum wordt zich het oog gewaar, het manas neemt het gezichtscentrum waar, het persoonlijk zelf of ik neemt het manas waar, en het rein innerlijk-zijn neemt het persoonlijk zelf waar.

Het ware Zelf is louter innerlijk-zijn en wordt alle schakels in deze serie gewaar, die ten opzichte van elkaar afwisselend zijn 'de ziener' en 'dat, wat hij ziet'.

Het Zelf is de laatste Ziener.

De gehele rest: ik, manas, enz. zijn louter voorwerpen van zijn gewaarwording.

Wat in de volgreeks eerst subject was van gewaarwording, wordt dan object; zo kan geen schakel uit de rij buiten het Zelf, het louter innerlijk-zijn, de ware 'ziener' zijn; alles is slechts gedaantelijk geworden voorwerp van het gewaarworden, want het wordt door niets anders waargenomen, het is de Ziener, die al het overige waarneemt.

Toch bestaat voor het Zelf de betrekking subject-object, het bestaat voor zijn ogenschijnlijk subject-zijn alleen op het voorgrondterrein van wederzijdse betrekkingen, en lost zich in het volstrekte op, want in werkelijkheid is er niets anders dan het Zelf of het louter-innerlijk-zijn.

In waarheid is het Zelf noch de ziener, noch het geziene.

Enkel het Zelf is niet verstrikt als subject-object, maar alle andere schakels van de rij vallen zo nu en dan onder de een of ander van de twee categorie.

🔍 Samenvatting van de pagina “De ‘ziende’ en wat hij ziet” van Maharishi

Deze tekst onderzoekt diepgaand het concept van waarneming en bewustzijn vanuit een spiritueel-filosofisch perspectief. Hier zijn de kernpunten:

• Lagen van waarneming: De waarneming verloopt via een reeks schakels:

  • Het oog ziet het lichaam en uiterlijke dingen.

  • Het gezichtscentrum wordt zich bewust van het oog.

  • Het manas (denkgeest) neemt het gezichtscentrum waar.

  • Het persoonlijk zelf (het ‘ik’) neemt het manas waar.

  • Het zuivere innerlijke zijn neemt het persoonlijk zelf waar.

• Het Zelf als ultieme Ziener:

  • Het ware Zelf is het zuivere innerlijke zijn dat alle andere schakels waarneemt.

  • Alles buiten het Zelf is slechts object van gewaarwording.

  • Wat eerst subject was, wordt uiteindelijk object in deze keten.

• Subject-object dualiteit:

  • Hoewel het Zelf alles waarneemt, is het in essentie vrij van de subject-object dualiteit.

  • In absolute zin bestaat er niets anders dan het Zelf.

  • Het Zelf is noch de ziener, noch het geziene — het overstijgt beide.

✨ Essentie: Maharishi benadrukt dat het Zelf het enige constante en werkelijke bewustzijn is. Alles wat we waarnemen, inclusief ons ‘ik’, is slechts een verschijningsvorm binnen het veld van het Zelf.