MAHARISHI: DE WEG TOT HET ZELF 

  HOE KAN MEN ZIJN DROMEN BEHEERSEN ?  

L: Hoe kan men zijn dromen beheersen?

M: Wie ze in waaktoestand (jagrat) kan beheersen, kan ze ook in slaap beheersen. Dromen zijn indrukken, die in waaktoestand worden opgenomen en gedurende de droomslaap in het manas worden opgeroepen.

De leerling deed melding van gestalten, die hij in de droom had gezien.

L: Ik kon me niet voorstellen, wie het waren; in mijn droom waren het reusachtige gestalten met apengezichten.

M: Het Zelf is zonder grenzen.

Het is het manas, dat grenzen trekt en begrensde gestalten schept.

Wat omvang en afmeting bezit, is het manas, het is juist het manas, dat aan andere dingen omvang en afmeting verleent.

Grenzen en omtrekken komen uit het manas voort.

Het manas verschilt niet van het hoogste wezen, net zomin als goud, dat tot een sieraad gevormd, gestalte en omvang, grens en omtrek toont, daarom iets anders is dan goud.

Het maas is een wonderlijke, geheimzinnige kracht (shaket) van het hoogste wezen.

Pas wanneer het manas is opgestaan, treden God, de wereld en de zielen tevoorschijn.

Liggen wij evenwel in diepe slaap, dan worden we geen van deze drie gewaar, - dat is de wonderbaarlijke kracht van God.

Maar wanneer we ook deze alle niet waarnemen, beseffen wij toch, dat wij in de slaap hebben bestaan.

Verheft het manas zich weer, dan ontwaken wij uit de slaap.

Bewustzijn en bewusteloosheid bestaan alleen in betrekking tot manas.

In het waakbewustzijn stellen we ons met het manas gelijk.

Wanneer we nu het ware Zelf achter het manas doorgronden, dan zouden deze grenzen, die het manas stelt, niet bestaan.

Wat voor grenzen zouden er in de diepe, droomloze slaap voor ons bestaan?

L: Geen grenzen voor zover ik weet.

M: Dat, wat tot U zegt: 'in diepe slaap word ik niets gewaar,' is ook het manas.

In diepe slaap zijt ge een met uw ware Zelf.

Wat in de tussenpozen - in de droomslaap en in waaktoestand - verschijnt, verdwijnt ook weer.

Het Zelf evenwel blijft: in diepe slaap zowel als in droom en waken. Het Zelf is het substraat van waaktoestand en droomslaap. De verschillende toestanden: diepe slaap, droomslaap en waaktoestand, bestaan alleen voor het manas; ook trance en bewusteloosheid bestaan alleen voor het manas en raken het Zelf niet.

L: Meester, wilt u daarmee zeggen, dat er geen verschil bestaat tussen de dichter, de kunstenaar, de schrijver en de ingenieur?

M: Het onderscheid ligt louter in het manas; de verschillen bestaan op grond van onbewuste, ongewilde aanleg uit vroegere levens (vasana), die de enkeling als een herinneringrijke geur doordrenken en de kiemen voor zijn lot vormen.

Geen twee individuen zijn elkaar gelijk, juist op grond van deze uitgangspunten of geneigdheden (vasana).

Het onwetend manas is als een lichtgevoelige plaat en neemt de beelden der dingen op, zoals ze verschijnen; maar het manas van de wijze is als een klare spiegel.

L: Is dat een Meester?

M: Wie is de Meester? Je denkt: hier is een Meester.

Je ziet het lichaam des Meesters; maar hoe begrijpt de Meester zichzelf?

Hij is het 'Zelf', het 'Atman'.

Hij ziet een ieder als zichzelf.

Slechts indien er een wereld naast en buiten hemzelf bestond, zou hij een wereld kunnen zien.

Wanneer het Zelf met de wereld gelijk is gesteld, - waar is dan de wereld?

Dan heeft er geen wereld-schepping, geen wereld-ondergang, geen wereld-duur bestaan.

Dat, wat is, is altijd het Zelf (atman).

Het Zelf beschijnt een ieder naar zijn standpunt, overeenkomstig de rijpheidsgraad van zijn manas, en als je verder en verder voortgaat, zullen die twijfelingen je niet meer overvallen. -

Wat bestaat, is bewustzijn.

Bewustzijn en bestaan zijn niet van elkaar verschillend.

Bestaan is bewustzijn, zuiver, absoluut bewustzijn.

Je zegt: 'ik ben me mijn leven bewust' enz.

Maar zuiver bewustzijn is boven (buiten) alles.

Dat is absoluut bewustzijn.

Daarbij gaat het niet om een overgaan van de onbewustheid tot een hoogst zuiver bewustzijn.

Je laat beide achter je: zelfbewustzijn en onbewustzijn, en wordt je natuurlijk bewustzijn gewaar, dat zuiver bewustzijn is.