CHANDOGYA UPANISHAD  

Brahman, Atman, en 'Ik' zijn in wezen hetzelfde: onbewogen middelpunt van alles wat beweegt.

Een tekst uit de Chandogya Upanishad moge dit illustreren:

Onderricht met betrekking tot brahman:

Dit, inderdaad, is beneden.

Het is boven.

Het is naar het westen.

Het is naar het zuiden.

Het is naar het noorden.

Inderdaad het is in deze hele wereld.

Vervolgens onderricht met betrekking tot het IK:

Ik, inderdaad, ben beneden.

Ik ben boven.

Ik ben naar het westen.

Ik ben naar het oosten.

Ik ben naar het zuiden.

Ik ben naar het noorden.

Inderdaad, ik ben deze hele wereld.

Vervolgens onderricht met betrekking tot de ziel:

De ziel, inderdaad, is beneden.

De ziel is boven.

De ziel is naar het westen.

De ziel is naar het oosten.

De ziel is naar het zuiden.

De ziel is naar het noorden.

Inderdaad de ziel is deze hele wereld.

De weg van de bevrijding is een mystieke weg naar binnen: word jezelf, een met de Atman, die een is met Brahman.

Het is een zelf-verzekerde mystiek:

In het begin was dit heelal niets dan het zelf in de vorm van het scheppende.

Rondziend zag het niets dan zijn zelf.

Het sprak toen: 'Dit ben ik' en zijn naam werd ik.

En daarom zegt tot op de huidige dag een man aan wie men vraagt wie hij is, eerst: 'Dit ben ik' en dan de naam die hij draagt.

En omdat, voor al het andere, het zelf al het kwaad vernietigde, daarom was het een wezen.

Waarlijk, hij die dit weet, vernietigt alles wat tussen hem en het zelf.

Waarlijk, dit heelal is Brahman.

Laat men het in stilte vereren als dat waaruit men voortkwam, waartoe men zal vergaan en waarin men ademt.

Deze ziel van mij in het hart is kleiner dan een rijstkorrel of een gerstkorrel of een mosterdzaad of een gierstkorrel of de kern van de gierstkorrel.

Deze ziel van mij in het hart is groter dan de aarde, groter dan het luchtruim, groter dan de hemel, groter dan al deze werelden.

Zij omvat alle werken, alle begeerten, alle geuren, alle smaak, zij ontspant deze hele wereld, het zwijgende, het onbekommerde.

Deze ziel van mij in het hart is Brahman.

Daartoe zal ik ingaan, vertrekken van hier.

Het eigen ik en het goddelijke, ze zijn niet hetzelfde, maar wel zo een met elkaar dat ze niet van elkaar te onderscheiden zijn.

Zoals zout in water oplost.