MYSTIEK/KABBALA: REISGIDS NAAR HET GELUK          

  IK BEN DE WARE WIJNSTOK  

AFBEELDING VAN DE OUDE "OTZ-CHIIM"     AFBEELDING VAN DE NIEUWE "OTZ-CHIIM" MET DE ZEVEN IK-BEN-WOORDEN

Het zevende der zeven Ik-Ben-Woorden: 'Ik ben de ware wijnstok' (Joh 15:1).

Na het laatste avondmaal spreekt Christus voor de discipelen de woorden uit, waarin hij zich de ware wijnstok noemt.

In het eerste Ik-Ben-Woord wordt over brood gesproken, in het laatste over wijn.

Het eerste Ik-Ben-Woord handelt over het opnemen van hemelse gaven, eeuwige leeftocht voor ziel en geest, waar de broodbeeldspraak voor gebruik werd.

Hier ontmoeten wij geen graanproduct in de benutte beelden, maar de producent van wijndruiven, de druivenplant, die in het Nederlands wijnstok heet.

In Matth. 26:26-28, Marcus 14:22-25, en Lucas 12:14-20, staat beschreven hoe Christus de brood en wijn communie instelde.

Van brood zegt hij daar: 'Dit is mijn lichaam'.  

Christus loopt dan al vooruit op het Golgotha-mysterie: Zijn opstanding in een geestelijk lichaam.

Van de wijn zegt hij: 'Dit is mijn bloed'.

Bloed is in ons lichaam de drager van de wil.

Wijn en bloed kunnen dus beide in Wil vertaald worden .

Zo schonk de communie middels de meebeleefde beelden van geproefd brood en geproefde wijn, aan de mens geestesinhoud voor zijn willen en wilsversterking ten gunste van al zijn voelen en denken.

Wanneer Christus nu in het zevende Ik-Ben-Woord zich de ware wijnstok noemt, betitelt hij zijn geestkracht nu als de ware wil.

'Ware wil met welke inhoud of tot welk doel?' kunnen wij dan vragen.

Die vraag beantwoordt de tekst in de verzen Joh 15:12 en 17.

In de vers 12 wordt gesproken van een opdracht aan de leerlingen.

In vers 17 ontmoeten wij het werkwoord 'entelole' = opdragen.

De statenvertaling vergist zich als daarin niet 'opdracht' maar van 'gebod' gesproken wordt.

Entole kan ook gebod betekenen, maar wordt hier niet in die betekenis gebruikt!

De fraaie Ogilvie-vertaling van deze verzen luidt:

12: 'Dit is mijn opdracht: geeft elkander Uw liefde, zoals ik U mijn liefde hebt gegeven'.

17: 'Dit leg ik als doel in Uw hart: geeft elkander liefde'.

Ook de R.K. Canisius-vertaling slaat de plank mis, als zij in vers 12 schrijft: 'Dit is mijn gebod' en in vers 17: 'Dit leg ik U op'.

Christus legt niets op, maar draagt zich in, in de anderen.   

Zijn opdracht heeft de functie van een indracht!

Christus verbindt zijn Ik, nu in de kwaliteit van liefde uit de wil, met het Ik zijner discipelen.

Gelijk in alle Ik-Ben-Woorden is Christus doende, zijn Ik in te planten in de individualiteit van zijn toehoorders.

Alleen iemand, die de verstrekkende en diep reikende intentie der Ik-Ben-Woorden niet gevat heeft, kan hier vertalen: 'Dit is mijn gebod' en 'Dit leg ik U op'.

Een mens, die Yesod gepasseerd is, heeft de wakkerheid bereikt om in elk oplegsel een conditionering en dus een schijnwaarheid te onderkennen, die men zo snel mogelijk van zich afschudt en daarmee van zich aflegt om schijnleven te voorkomen.

En zou nu Hij, die van zich kon zeggen, dat hij de Weg was: en de Waarheid, en het Leven, een of twee uren na deze uitspraak, die verloochenen?

Dat is uiteraard uitgesloten.

Gelukkig bezitten wij in de Ogilvie-vertaling een juiste weergave van deze Johannes-tekst.

Laat ons thans nog even onze aandacht wijden aan Christus' uitspraken, die volgen op het Ik-Ben-Woord: 'Ik ben de ware Wijnstok'.

Daarop volgt: 'En mijn Vader is de geoorgos'.

Geoorgos wordt in de Statenvertaling verwoord als: landman'.

Ogilvie beschrijft: 'landbouwer'.

Die vertaling is juist, evenals die der Canisiustekst, waar van 'wingaardenier' gesproken wordt.

Wat doet deze landbouwer of wijngaardenier?

Dat staat in de volgende versregel (Joh 15:2) te lezen: 'Elke rank, die vrucht draagt, zuivert hij  van wilde loten, opdat zij meer vrucht drage'.

Dan vergelijkt Christus zijn leerlingen met de ranken, die vrucht dragen, doordat zij vanuit de wijnstokstam gevoed worden.

'Blijft in Mij', is het advies, 'en Ik leef in U'.

Wat is gevolg van de mens, als iemand niet in Hem blijft?

De tekst is daar heel duidelijk over: (Joh 15:6): 'Indien iemand niet blijft in Mij, dan wordt hij buitengeworpen, zoals de rank en verdort en men gaart ze bijeen en werpt ze in het vuur en zij verbranden'.

Dit vergaan van de mens wordt heel nuchter gesteld: Niet moralistisch als een straf voor ongehoorzaamheid aan een gebod, maar heel zakelijk als de vanzelfsprekende karmische consequentie, de kosmische wetmatigheid, die zich voltrekt, als de mens de hem geschonken indracht-opdracht vergeet na te komen.

De plaatsing van 'Ik Ben de ware Wijnstok' in Malkuth.

Malkuth staat aan de basis van de middenzuil van de Otz Chiim, die de individualiteit symboliseert.

Het 'Geeft elkander Uw liefde' is dus een opdracht aan de Individualiteit, aan het Ik van de mens.

Christus gaf die opdracht aan zijn toenmalige discipelen.

Wat hun Persona betreft, waren deze van het mannelijke geslacht.

Maar als wij zijn discipelen zij willen, doet het er uiteraard niets toe of wij man of vrouw zijn.

Het gaat hier om liefde van mens tot mens.

Dat is een liefde, die in een gezond huwelijksleven een hoge opdracht is voor de vrouw aan haar man en voor de man aan zijn vrouw.

'En hoe staat het dan met de kinderen?' zal een lezer misschien vragen.

Dat onderwerp zal in het volgende hoofdstuk ter tale komen!

Malkuth is bovendien de laatste sephirah van het neerdalend levenspad.

Nu staat de met vele hemelse gaven vervulde mens met beide bene op de grond.

Hij is die vrije mens geworden, die zich als Individualiteit voor zijn meest innerlijke levensopdracht voort bewegen kan, zonder daarin door Lucifer aan het afdwalen of door Ahriman aan het struikelen te worden gebracht.

Hij heeft zijn levensopgaaf volledig te pakken.

Heel kort en heel bondig heeft Aristoteles deze positie tot uiting gebracht in zijn achtste categorie, die hij "echein" = "hebben" heeft genoemd.

Het eindelijk zelve bereikt hebben van de "ousia", het "zijnde" van de eerste categorie.

Na het rustpunt, het "keisthai" van Yesod, is hier niet meer van liggen, maar van opstaan sprake.

Hier is Malkuth stuit de mens op de aarde, als op een springplank om, vervuld van Christus op de aarde bewust weerkaatste wilskracht, een tegenactie te gaan ondernemen tegen de aardse zwaartekracht met eigen hefkracht.

De gravitatie wordt omgekeerd in levitatie!

In Joh 15:15 heeft Christus gezegd: "Ik noem U niet meer knechten, want een knecht weet niet wat zijn heer doet. U hebt ik vrienden genoemd, omdat ik alles  wat ik van mijn Vader heb gehoord, U doet kennen".

Dat is in de eerste plaats de volle zevenklank der IK-Ben-Woorden.

Dat Christus zijn discipelen bewust-bedoeld gekozen heeft wordt beklemtoond in vers 16 als hij zegt: "Niet gij hebt mij tot vriend verkoren, maar ik heb U verkoren en U ertoe bestemd, dat gijzelf heengaat en vrucht draagt en dat Uw vrucht blijft".

Malkuth is de basis van de middenzuil der Individualiteit.

Wat die opgenomen heeft, is een blijvend bezit, want van eeuwigheidswaarde: Dat duurzaam 'hebben' (Aristoteles' "echein"), dat met "zijn" (Aristoteles' "eichein"), dat met "zijn" "Ousia") identiek geworden is.

"Al wat gij zo de Vader in mijn Naam zult vragen, zal hij U geven", staat in Joh 15, vers 16 te lezen.

Zinrijk is het nu te bedenken, dat de zeven Ik-Ben-Woorden opgevat kunnen worden als een zevenvoudige Benaming van Christus!

Die is tevens de inhoud der zeven sephiroth onder de drempel.

Begrijpen wij Joh 15:16 goed, dan mogen daar de gaven van de drie sephiroth boven de drempel  aan worden toegevoegd.

Kortom: Alle paden van de Otz Chiim, thans van onder naar boven beschouwd, staan hem, die de Christusgeest in zich tot leven heeft gebracht, nu ter beschikking.

Dat is een grote gave, die een hoge verantwoordelijkheid insluit.

Het geestelijk in slaap vallen kan de mens, die Malkuth bereikt heeft, zich niet meer permitteren.

AFBEELDING VAN DE OUDE "OTZ-CHIIM"     AFBEELDING VAN DE NIEUWE "OTZ-CHIIM" MET DE ZEVEN IK-BEN-WOORDEN