|   |  SPINOZA 
		
		 
VERSTAND EN INTUITIE  
  Uitgangs- en eindpunt van Spinoza's
filosofie is het intuïtieve inzicht in het Zijn, en de erkenning van al het bestaande,
uitdrukkingswijzen, oneindige- en eindige bestaanswijzen, als functies van het Zijn.  Ontegenzeggelijk bevat het Spinozisme
in dit opzicht een element, en wel een element van de meest fundamentele betekenis, dat
buiten de grenzen van het zuiver verstandelijke gelegen is.  Het is zelfs niet zo, dat er een
ononderbroken stijgende lijn loopt van de kennis van de eerste soort, de zuivere
ervaringskennis, via de kennis van de tweede soort, het constaterend en deducerend
verstand, tot de intuïtieve kennis.  
 De kennis van de tweede soort, het
verstand, kan slechts in zoverre als voorbereiding tot het hoogste stadium van de
intuïtieve kennis worden beschouwd als zij met de ervaringskennis, die uit haar aard
gebrekkig en verward is, afrekent en daardoor de weg tot de hoogste kennis vrij maakt. Doch de intuïtie is in haar wezen
niet (meer) rationeel, dit woord genomen in zijn betekenis van 'verstandelijk', en niet in
die van 'redelijk'.  Wil men hier een vergelijking maken,
dan zouden we kunnen spreken van supra-rationeel, niet van irrationeel. 🧠 Kernpunten uit Spinoza’s visie op kennis
						
						Intuïtie als hoogste vorm van inzicht 
						Spinoza beschouwt het intuïtieve inzicht in het Zijn als 
						zowel het begin- als eindpunt van zijn filosofie. Het 
						gaat om een directe erkenning van alle bestaansvormen 
						als uitdrukkingen van het Zijn.
						Drie soorten kennis Spinoza 
						onderscheidt drie niveaus van kennis: 
										
										Ervaringskennis 
										(eerste soort): gebrekkig en verward.
										Verstandelijke kennis 
										(tweede soort): logisch en deducerend, 
										maar slechts een voorbereiding op het 
										hoogste niveau.
										Intuïtieve kennis 
										(derde soort): overstijgt het 
										verstandelijke, is niet rationeel in de 
										klassieke zin, maar eerder 
										supra-rationeel.
						Grenzen van het verstand 
						Hoewel het verstand helpt om de weg vrij te maken voor 
						intuïtie, is intuïtieve kennis niet louter een logisch 
						vervolg op verstandelijke kennis. Ze is van een andere 
						orde.
						Supra-rationeel versus irrationeel 
						Spinoza’s intuïtie is niet irrationeel, maar overstijgt 
						het rationele. Het is een directe, diepere vorm van 
						weten die niet via redenering tot stand komt. 
     |