|
KRISHNAMURTI: LEVEN ZONDER GEWELD DE MAATSCHAPPIJ DE RUG TOEKEREN We hebben voortdurend ervaringen. We zijn ons er al dan niet van
bewust. Elke ervaring laat een spoor na en
deze sporen worden dag in dag uit aangevuld en groeien uit tot voorstellingen. Iemand beledigt je, en op dat
ogenblik heb je reeds een beeld van de ander gevormd. Ook als iemand iets lovend over je
zegt ontstaat er een beeld. Op deze wijze leidt elke reactie onvermijdelijk tot een voorstelling. Is het mogelijk deze voorstelling
achteraf weer uit te wissen? Om deze voorstelling uit te wissen
moet je onderzoeken hoe deze ontstaat; we zullen zien dat elke uitdaging die we niet op de
juiste wijze beantwoorden, onvermijdelijk een voorstelling achterlaat.
Als je mij een idioot noemt, word je
direct mijn vijand, vind ik je onsympathiek. Op het moment dat je mij een idioot
noemt moet ik bijzonder gewaarzijn, zonder enige keuze, zonder enige veroordeling; ik moet
alleen maar luisteren naar wat je zegt. Als er geen emotionele reactie is op
je uitspraak zul je zien dat er geen voorstelling gevormd wordt. Je dient dus gewaar te zijn van de
reactie en mag haar geen tijd gunnen om wortel te schieten. De vraag is, kan dat? Hiervoor is aandacht nodig - je mag
niet dromerig door het leven gaan - aandacht op het moment van de uitdaging. Met je hele wezen; je moet luisteren
met je harten met je geest, zodat je duidelijk ziet wat er gezegd wordt - ongeacht of het
iets vleiends, beledigends of een mening over jou is. Je zult dan zien dat er helemaal geen
voorstelling ontstaat. De voorstelling heeft altijd
betrekking op wat er in het verleden is gebeurd. Als het om iets plezierigs gaat,
houden wij het vast.
Als het pijnlijk is willen we ervan
af. Zo ontstaat begeerte; het ene willen
we vasthouden, het andere willen we kwijt; en begeerte veroorzaakt conflict. Als je dit alles gewaar bent, er zonder te kiezen aandacht aan schenkt, alleen maar observeert, kun je het zelf ontdekken, dan leef je niet in navolging van een bepaalde psycholoog, priester of dokter. Om de waarheid te ontdekken moet je
van al deze dingen volledig vrij zijn, alleen staan. En alleen staan betekent de
maatschappij de rug toekeren. Als je jezelf zorgvuldig hebt
gadegeslagen, zul je ontdekken dat een deel van je brein, dat zich in de loop van vele
duizenden jaren ontwikkeld heeft, het verleden vertegenwoordigt, het verleden in de vorm
van ervaring, het geheugen. In het verleden schuilt veiligheid. Ik hoop dat je dit allemaal zelf
ziet. Het verleden reageert altijd direct,
en het opschorten van de respons van het verleden op het moment dat je met een uitdaging
wordt geconfronteerd, zodat er een interval ontstaat tussen uitdaging en respons, betekent
de beëindiging van de voorstelling.
Als dit niet gebeurt, zullen we
altijd in het verleden leven. Wij zijn het verleden en er
bestaat geen vrijheid in het verleden. Dit is dus ons leven, een
voortdurende strijd, het verleden, omgevormd door het heden dat zich naar de toekomst
beweegt - wat de beweging van het verleden blijft, zij het omgevormd. Zolang deze beweging bestaat kan een
mens nooit vrij zijn, zal hij altijd in conflict, in smart, in verwarring, in ellende
leven. Kan de respons van het verleden
worden opgeschort, zodat er niet direct een voorstelling wordt geschapen? We moeten naar het leven kijken zoals
het is, naar de eindeloze verwarring en ellende en de vlucht hiervoor in bepaalde vormen
van religie en bijgeloof, de verering van het vaderland, of bepaalde vormen van amusement. We moeten kijken hoe men wegvlucht in
neurosen - want een neurose geeft een buitengewoon gevoel van veiligheid. Iemand die 'geloofd' is neurotisch;
iemand die een voorstelling vereerd is neurotisch. Het zijn neurosen waarin grote
veiligheid besloten ligt. Deze dingen brengen in jezelf geen
radicale revolutie teweeg. Hiervoor is keuzeloos waarnemen
noodzakelijk, zonder enige vertekening van begeerte, genot of angst - alleen maar
waarnemen hoe je feitelijk bent zonder te vluchten. Geef wat je ziet geen naam, neem
slechts waar. Dan zul je de passie, de energie, hebben om waar te nemen en deze waarneming brengt een geweldige verandering teweeg. |