KRISHNAMURTI: LEVEN ZONDER GEWELD 

  DENKEN IS TIJD  

Vraag: Wat is de relatie tussen denken en werkelijkheid?

Krishnamurti: Wat is de relatie en tijd, denken in relatie met wat meetbaar is en het onmetelijke?

Wat is denken?

Denken is de respons van het geheugen - dat spreekt voor zich.

Als je geen geheugen had zou je helemaal niet kunnen denken, je zou in een toestand verkeren van geheugenverlies.

Denken is altijd oud, denken is nooit vrij, denken kan nooit nieuw zijn.

Als het denken zwijgt, kan er misschien iets nieuws worden ontdekt; denken kan nooit iets nieuws ontdekken.

Is dit duidelijk?

Wees het a.u.b. niet met me eens.

Als iemand je een vraag stelt waarmee je vertrouwd bent, antwoord je meteen: 'hoe is uw naam?' - je geeft terstond antwoord: 'waar woont u?' - je antwoordt meteen.

Vragen die ingewikkelder zijn, vergen meer tijd.

Tijdens dit interval is het denken aan het afwegen, probeert het zich dingen te herinneren.

Dit is de moeilijkheid van zoeken.

Als je zoekt moet je in staat zijn hetgeen je gevonden hebt te herkennen; en wat je vindt binnen het kader van je herkenning is het verleden.

Denken is dus tijd - duidelijk - het is zo simpel, nietwaar?

Gisteren had je een uiterst plezierige ervaring, je denkt erover na en wilt dat zij zich morgen herhaalt.

Het denken dat stilstaat bij iets dat genot veroorzaakte, wil het morgen weer; daarom vormen 'morgen' en 'gisteren' het tijdsinterval waarbinnen dat genot gaat optreden, waarbinnen je erover na kunt denken.

Denken is dus tijd.

En denken kan nooit vrij zijn want het is de respons van het verleden.

Hoe kan het denken iets nieuws ontdekken?

Dit is alleen mogelijk als de geest volslagen stil is.

Niet omdat hij iets nieuws wil ontdekken, want die stilte is dan door een motief teweeggebracht en is daarom geen stilte.

Als u dit heeft begrepen, heeft u alles begrepen en zelfs uw eigen vraag beantwoordt.

Weet u, we gebruiken denken altijd als middel om iets te vinden, te vragen, te onderzoeken en om naar iets te kijken.

Denkt u dat denken ooit kan weten wat liefde is?

Denken kan vertrouwd zijn met het genot van wat liefde wordt genoemd en kan in naam van liefde dit genot opnieuw opeisen.

Maar denken kan als product van tijd, product van het meetbare, datgene wat onmetelijk is, nooit begrijpen of bereiken.

Daarmee rijst de vraag hoe je kun denken het zwijgen opleggen?

Dat is niet mogelijk.

Vraag: Hoe kunnen wij deze totale verandering teweegbrengen?

Krishnamurti: Meneer, kan kennis een totale revolutie teweegbrengen - kan het verleden dat uit kennis bestaat, een volledige verandering in de toestand van de geest teweegbrengen?

Of moet er vrijheid van het verleden zijn, zodat de geest in een toestand van voortdurende revolutie verkeert, een constant veranderende beweging?

Het centrum van kennis, van ervaring, van herinnering, is de waarnemer, nietwaar?

Accepteer dit a.u.b. niet.

Neem het zelf waar.

In iedereen is de censor, het ego werkzaam, dat zegt, 'Dit is goed', 'Dit is slecht', 'Ik moet', 'Ik moet niet.'

Het de censor die waarneemt.

Het is de waarnemer die zichzelf afzondert van hetgeen hij waarneemt.

De censor, de waarnemer, is altijd het verleden en dat 'wat is ' is altijd in beweging, is altijd nieuw.

Zolang deze scheiding tussen de waarnemer en het waargenomene bestaat is er geen radicale revolutie mogelijk, er zal altijd corruptie zijn.

Je kunt zien wat er na de Franse revolutie of de communistische revolutie gebeurd is - er treedt altijd corruptie op.

Zolang deze scheiding bestaat kan er onmogelijk goedheid zijn.

Je zult de vraag stellen 'Hoe kan deze scheiding worden opgeheven?'

Hoe kan er aan de waarnemer, die de accumulatie van het verleden is, in de vorm van kennis, een einde komen?

Er kan geen einde aan komen, omdat je de waarnemer nodig hebt als je mechanisch functioneert, je hebt kennis nodig als je naar kantoor of naar het laboratorium gaat.

Maar die kennis wordt corrupt als deze verbonden aan de doeleinden van de censor die ambitieus en eerzuchtig is; hij gebruikt kennis voor corrupte doeleinden.

Het is zo simpel.

Als dit wordt ingezien, komt er aan de 'waarnemer' een einde; het is geen kwestie van tijd, van een waarnemer waaraan geleidelijk een einde komt.

We zijn eraan gewend te denken 'We zullen ons stukje bij beetje van de waarnemer ontdoen, we zullen geleidelijk geweldloos worden.'

Maar intussen verspreiden we het zaad van geweld.

Als je dus heel helder inziet hoe de 'waarnemer' alles vervormt - de waarnemer als het ego, het 'ik' - hoe het verdeeldheid schept en vervorming, is in die flits van waarneming, de waarnemer afwezig.