KRISHNAMURTI: LEVEN ZONDER GEWELD 

  HET WOORD IS NIET HET DING  

Als er handelen is en waarnemen zonder denkbeeld, komt het er aan het centrum, het 'zelf', het 'mij', het 'ik', het 'ego', het 'libido' - of welk woord je ook wilt gebruiken om het innerlijk te beschrijven - de waarnemer, de censor, degene die controle uitoefent, de denker, degene die ervaart enz. - een einde.

Het centrum van alle psychologische ideeënvorming is het 'ik'. (Praktische en wetenschappelijke kennis daargelaten).

Als er een uitdaging is, is de respons van het centrum in de vorm van het 'ik', een respons van het verleden.

Terwijl bij onmiddellijke zien en onmiddellijke handelen, het 'zelf' helemaal geen rol speelt.

Het centrum is de hindoe, de arabier, de jood, de christen, de communist, enz.; als dit centrum reageert, is het een reactie van vroegere conditioneringen, het product van duizenden jaren religieuze en sociale propaganda, en als dit reageert moet er conflict zijn.

Als je iets heel helder ziet en handelt is er geen verdeeldheid.

Je leert dit niet door middel van boeken; het is iets dat je alleen door zelfkennis, direct, niet uit tweede hand kunt leren.

Kan een mens, de vergankelijkheid van alles beseffend, iets ontdekken wat niet het product van tijd is?

Het brein is het product van tijd; het is duizenden jaren lang geconditioneerd.

Wat het bedenkt is de respons van het geheugen, van kennis en van ervaring.

Dit denken kan nooit iets nieuws ontdekken omdat het uit deze conditioneringen voortvloeit, het is altijd oud; het kan nooit vrij zijn.

Alles wat dit denken projecteert valt binnen de sfeer van tijd; het kan God bedenken, een tijdloze toestand, een hemel, maar het blijft zijn eigen schepping en is daardoor het product van tijd, van het verleden en niet echt.

We zien dus, als we het wezen van tijd begrijpen - de psychologische tijd waarbij het denken zo'n buitengewoon belangrijke rol speelt - dat de mens altijd gezocht heeft naar iets hogers.

Hij begint hiernaar te zoeken; vervolgens raakt hij gevangen in geloof; op basis van angst bedenkt hij een almachtige God.

Misschien probeert hij het aan de hand van een meditatiesysteem, een vorm van routine, waardoor de geest enigszins rustig wordt en afgestompt raakt.

Misschien herhaalt hij eindeloos mantra's.

Door dit herhalen wordt de geest mechanisch, ongevoeliger; hij verheft zich misschien tot iets mystieks, iets paranormaals, iets transcendentaal wat hij zelf projecteert.

Dit heeft niets met meditatie te maken.

Meditatie veronderstelt een geest die zo buitengewoon helder is dat er aan elke vorm van zelfmisleiding een einde komt.

Je kunt jezelf eindeloos voor de gek blijven houden, en doorgaan is meditatie, zogenaamde meditatie, een vorm van zelfhypnose - het opwekken van visioenen op grond van je conditioneringen.

Het is zo simpel; als je christen bent zul je Christus zien, als je hindoe bent zul je Krishna zien of welk van de ontelbare goden die er zijn dan ook.

Maar meditatie heeft hiermee niets te maken; zij is de totale stilte van de geest, de volkomen onbeweeglijk van het brein.

De grondslag van meditatie moet in het dagelijks leven worden gelegd; in hoe je je gedraagt, in wat je denkt.

Je denkt niet gewelddadig zijn en mediteren; dat heeft geen zin.

Als er psychologisch ook maar enige vorm van angst bestaat, is meditatie niet anders dan een vlucht.

Voor geestelijke stilte is een buitengewone discipline nodig, niet de discipline van onderdrukking, van conformisme, van het volgen van een bepaalde autoriteit, maar de discipline van leren die de hele dag voortduurt, leren omtrent elke beweging van denken; van hieruit kan een handelen ontstaan waarin geen tegenstrijdigheid bestaat.

Wat is binnen dit alles de rol van dromen?

De geest is nooit stil; de ononderbroken activiteit van overdag wordt tijdens de nacht voortgezet.

Het gepieker, het gezwoeg, de angsten en de genoegens duren tijdens de slaap voort; ze worden op directe wijze in dromen gesymboliseerd.

Kan de geest tijdens de slaap volkomen stil zijn?

Dit is mogelijk, maar alleen als het gezwoeg van alledag begrepen wordt er een einde aan komt, zodat er geen sporen achter blijven.

Als je wordt beledigd of een compliment krijgt, reken er dan direct mee af, zodat de geest voortdurend vrij is van problemen.

Als je dan slaapt ontstaat er een andere gesteldheid, de geest verkeert dan in volslagen rust, je neemt de gebeurtenissen van overdag niet met je mee, je beëindigt ze met de dag.

Als je dit allemaal begrepen hebt, zie je dat met meditatie die gesteldheid van de geest wordt bedoeld, waarin volslagen vrijheid is van elke kennis - zo'n geest maakt alleen gebruik van kennis; omdat hij vrij is van het 'bekende', kan hij van het 'bekende' gebruik maken.

Als hij van het bekende gebruikt maakt doet hij dat op een gezonde, objectieve, onpersoonlijke en ondogmatische wijze.

En zo gebeurt het dat er in de stilte van de geest een toestand optreedt die tijdloos is.

Maar, zoals we hebben gezegd, is de verklaring, de beschrijving niet het verklaarde of beschrevene.

De meesten van ons stellen zich tevreden met verklaringen en beschrijvingen; je moet vrij zijn van het woord, want het woord is niet het ding.

Als je op deze wijze leeft, krijgt het leven een andere schoonheid; er is dan grote liefde die noch genot noch begeerte is; want genot en begeerte hangen samen met denken, en liefde is niet het product van denken.