KRISHNAMURTI: DE WERELD - DAT BEN JIJ 

  VRIJ ZIJN VAN ALLE VERGELIJKING  

Wat is inspanning?

Waarom moeten we ons inspannen?

Ik weet wel, dat traditioneel de opvatting aanvaard wordt, dat je je moet inspannen om iets te bereiken, anders word je niemand en ben je een mislukkeling.

Span je dus in godsnaam in.

Dat is de conditionering, de traditie, de aanvaarde regel.

Maar wat is inspanning en waarom moeten we ons beslist inspannen?

Dat is een vraag van groot belang.

Als er geen tegenstrijdigheid bestaat, is er dan nog sprake van inspanning?

Volg dit vooral goed.

Wanneer het 'ik' 'jij' is - wat werkelijk een enorme diepte van gevoel en begrip vereist; want je kunt niet zo maar verklaren dat het 'ik' 'jij' is, dat zou geen zin hebben - als ze in relatie een zijn en dus niet langer tegenstrijdig, wat voor inspanning is er dan nog nodig?

Er is dan geen inspanning.

Inspanning is er alleen in geval van psychologische tegenstrijdigheid, dat wil zeggen als 'wat is' staat tegenover 'wat zou moeten zijn', het tegengestelde - en daaruit bestaat de tegenstrijdigheid.

Dat 'wat is' probeert het 'wat zou moeten zijn' te worden; geweld tracht geweldloos te worden - daarin ligt het tegenstrijdige en vandaar de inspanning, de moeite die we doen om te worden wat we niet zijn.

Principieel sluit inspanning, de moeite die we doen om te worden wat we niet zijn.

Principieel sluit inspanning tegenstrijdigheid in: ik ben dit maar wil dat worden; ik ben een mislukkeling, maar zal verdorie slagen; ik ben kwaad maar ik wil niet boos meer zijn enz.

Een doolhof van met elkaar touwtrekkende tegenstellingen en dus conflicten.

Bestaat er psychologisch gesproken een tegengestelde?

Of bestaat er alleen maar 'wat is'?

Omdat de geest niet weet, wat hij met 'wat is' moet aanvangen, verzint hij er het tegenovergestelde van, 'dat wat zou moeten zijn'.

Als hij wist wat hij met 'wat is' moest aanvangen, zou er geen conflict zijn.

Als de geest het kon opgeven, zichzelf met een heldenfiguur te vergelijken, met de volmaakte, de glorierijke en dergelijken, zou hij zijn wat hij is.

Aldus vrij van alle vergelijking, vrij van het tegenovergestelde, wordt 'wat is' iets volledig anders.

Dat vergt totaal geen inspanning. Inspanning betekent verwringing, want inspanning is een onderdeel van de wil, die verwringing veroorzaakt.

Maar voor ons zijn wilskracht en inspanning ons dagelijks brood; we zijn ermee grootgebracht: 'zorg dat je beter voor je examen slaagt dan die andere jongen' - en al dat soort dingen.

En dat men daarmee grootgebracht wordt, sticht enorm veel kwaad en ellende.

Te zien 'wat is' en dat oplettend te beseffen zonder enige keuze bevrijdt onze geest van de strijdigheid der tegenstellingen.