KRISHNAMURTI: LEVEN ZONDER GEWELD 

  WAARNEMER = WAARGENOMENE  

Heb je ontdekt dat je geconditioneerd bent omdat je onderzocht, gezocht en ernaar gekeken hebt.

Als dat zo is: wie heeft het dan ontdekt? - de waarnemer, de onderzoeker, de analyserende? - wie is degene die al die chaos en waanzin die deze conditioneringen in deze wereld teweegbrengt, waarneemt, onderzoekt, analyseert?

'Wie' heeft er door middel van observatie de structuur van deze conditioneringen en haar gevolgen ontdekt?

Door waar te nemen wat er gebeurt, innerlijk en uiterlijk - de conflicten, de oorlogen, de ellende, de verwarring, in je en om je heen (de buitenwereld is een onderdeel van je gesteldheid) - door dit zeer nauwkeurig gade te slaan (overal in de wereld is hetzelfde aan de hand) heb ik ontdekt dat ik geconditioneerd ben en heb ik ingezien wat de consequenties van deze conditionering zijn.

Dus: er is de 'waarnemer' die ontdekt heeft dat hij geconditioneerd is en de vraag rijst: verschilt de waarnemer van hetgeen hij heeft waargenomen en ontdekt, is het iets dat los van hemzelf staat?

Als er een onderscheid is, is er opnieuw verdeeldheid en daardoor conflict over de wijze waarop deze conditionering moet bevrijden, wat je ermee aan moet, enz.

Je moet proberen erachter te komen of er twee verschillende dingen zijn, twee gescheiden bewegingen, de 'waarnemer' en het waargenomene.

Het is ontzaglijk belangrijk dit voor jezelf uit te zoeken; als je dit doet treedt er een algehele verandering op in je hele denkwijze.

Het is een uiterst radicale ontdekking op grond waarvan de structuur van de moraal, het voortduren van kennis, voor jezelf een heel andere betekenis krijgt.

Onderzoek of je dit zelf ontdekt, of dat je alleen maar geaccepteerd hebt wat anderen je als feit voorhouden; kijk of je het zelf ontdekt hebt zonder tussenkomst van iemand anders die je gezegd heeft: 'zo is het.'

Als het jouw ontdekking is, maakt het een enorme energie vrij, die daarvoor werd verspild aan de scheiding tussen de 'waarnemer' en het waargenome.